Telex Release Nedir? Nasıl İşler?
Uluslararası ticarette denizyolu taşımacılığı, malların güvenli ve düzenli şekilde teslim edilmesini sağlamak için farklı belgelerle desteklenir. Bu belgelerin en önemlilerinden biri konşimento olur. Geleneksel olarak kullanılan orijinal konşimento, yükün teslim alınabilmesi için mutlaka ithalatçıya ulaştırılmalıdır. Ancak uluslararası ticarette zaman kaybı yaşanmaması için dijital yöntemler geliştirilmiş ve bu noktada telex konşimento olarak bilinen telex release devreye girmiştir.
Telex release, yükleyicinin, taşıyıcıya orijinal konşimentoyu ibraz etmeden ithalatçıya yükün teslim edilmesine izin verdiğini gösteren elektronik bir serbest bırakma işlemidir. Yani, orijinal belgelerin fiziksel olarak gönderilmesine gerek kalmadan yükün alıcıya teslim edilmesi sağlanır. Böylece uluslararası yükleme süreçlerinde hem zaman tasarrufu elde edilir hem de belgelerin kaybolma veya gecikme riski ortadan kalkar.
Telex Release Nasıl Yapılır?
Telex release işlemi, yükün gönderici tarafından taşımacıya teslim edilmesi ve orijinal konşimentonun ihracatçı tarafından taşıyıcıya iade edilmesiyle başlar. Ardından taşıyıcı, sistem üzerinden alıcıya bir elektronik bildirim göndererek yükün teslim alınabileceğini belirtir.
Adım adım süreç şöyle olur:
- İhracatçı, malların yüklenmesi sonrası taşıyıcıdan orijinal konşimentoyu teslim alır.
- Alıcıya belgeleri fiziksel olarak göndermek yerine, ihracatçı bu konşimentoyu taşıyıcıya geri verir.
- Taşıyıcı, konşimentonun teslim edildiğini teyit ederek elektronik ortamda “serbest bırakma” bildirimi oluşturur.
- Alıcı, ithalat ülkesinde taşıyıcıya başvurduğunda, telex release belgesi üzerinden yükünü teslim alabilir.
Telex Release Süreci Nasıl İşler?
Telex release süreci, aslında geleneksel konşimento prosedürünün dijitalleştirilmiş bir versiyonudur. Normal şartlarda alıcı, malları teslim almak için orijinal konşimentoyu ibraz etmek zorundadır. Ancak telex release süreci, taşıyıcının elektronik onayıyla bu zorunluluğu ortadan kaldırır.
- Gönderici, taşıyıcıya orijinal konşimentoyu iade eder.
- Taşıyıcı, alıcıya sistem üzerinden yükün serbest bırakıldığını bildirir.
- Alıcı, fiziki bir belge göstermeden mallarını teslim alabilir.
Bu süreç, özellikle uluslararası yükleme operasyonlarında zamandan tasarruf sağlar ve belgelerin kaybolma riskini azaltır. Ayrıca bankacılık işlemlerinin hızlanmasına, müşteri memnuniyetinin artmasına ve lojistik sürecin daha şeffaf ilerlemesine katkı sunar.
Telex Release Hangi Durumlarda Tercih Edilir?
Telex release tercihi, genellikle hız, güvenlik ve maliyet avantajı gerektiren durumlarda yapılır. Özellikle pandemi dönemi ve sonrasında, hız ve dijitalleşmenin önem kazanmasıyla telex release kullanım alanı daha da yaygınlaşmıştır. En çok tercih edilen senaryolar şöyledir:
- Acil Teslimatlar: Malların hızla alıcıya ulaşması gerektiğinde.
- Belgelerin Gecikme Riski Olduğunda: Kurye veya posta yoluyla gönderilen belgelerin kaybolması ya da gecikmesi ihtimaline karşı.
- Maliyet Tasarrufu: Fiziksel belgelerin kargo ile gönderilmesinin önlenmesiyle ek maliyetlerin düşürülmesi.
- Güvenli İlişkilerde: İhracatçı ve ithalatçı arasında güven ilişkisi varsa, telex release konşimento süreci daha sık tercih edilir.
- Serbest Ticaret Bölgeleri ve Transit İşlemler: Hızlı belge yönetimi gerektiren özel bölgelerde.
Sea Waybill ve Telex Release Arasındaki Fark Nedir?
Sea Waybill, orijinal belge düzenlenmeden taşıyıcı tarafından verilen ve yükün kim tarafından teslim alınacağını doğrudan belirten bir belgedir. Yani, alıcının malları teslim alabilmesi için başka bir işleme gerek yoktur. Telex Release ise başlangıçta orijinal konşimento düzenlenmiş olsa da, sonradan bu konşimentonun ihracatçı tarafından taşıyıcıya iade edilmesiyle dijital serbest bırakma sürecini ifade eder.
Bu fark nedeniyle ticaret tarafları, işlem hızına, güvenlik seviyesine ve maliyet beklentilerine göre seçim yapar. Sea waybill telex release farkı, özellikle ticaretin hukuki yönleri açısından da önemlidir; çünkü telex release, konşimentonun hukuki fonksiyonunu korurken, sea waybill daha basit bir taşıma senedi görevi üstlenir.
